Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2016

Ανταγωνιστικός ο πράσινος ηλεκτρισμός με την εξέλιξη της τεχνολογίας

H συζήτηση μου με τον κ. Δημήτρη Διαμαντίδη της Green Agenda για τον πράσινο ηλεκτρισμό. 

Ο τίτλος της συνέντευξης ''Ανταγωνιστικός ο πράσινος ηλεκτρισμός με την εξέλιξη της τεχνολογίας'' είναι ουσιαστικός για την ουσία του κειμένου. 

                                                                             ......

Η παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη της «πράσινης ενέργειας» πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, προκειμένου να προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον της χώρας μας, που άλλωστε αποτελεί και μεγάλη πηγή εσόδων μέσα από κλάδους, όπως ο τουρισμός.

Όπως επισημαίνει σε συνέντευξη του στη Greenagenda.gr ο διδάκτωρ Νομικής και ειδικός σε θέματα ενέργειας, κ. Χρήστος Λαδάς, το ενεργειακό προφίλ της χώρας μας είναι αλληλένδετο με την προστασία του περιβάλλοντος.

- Για ποιο λόγο θεωρείτε ότι είναι δύσκολη η εισαγωγή του «πράσινου» ηλεκτρισμού στην Ελλάδα;

Υπάρχουν πολλές αιτίες. Ο πράσινος ηλεκτρισμός είναι αλληλένδετος με την τεχνολογία, έναν τομέα στον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί περισσότερο.

Η αναδρομική μείωση των εγγυημένων τιμών (feed in tariff) στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών δημιούργησε ανησυχίες για την προοπτική των επενδύσεων στις ΑΠΕ συνολικά.

Η έλλειψη ολοκληρωμένης ανάλυσης εξάλλου περιόρισε την υιοθέτηση συστημάτων αιολικής ενέργειας στην περιφέρεια.

Οι ενεργειακές τεχνολογίες που αξιοποιούν την βιομάζα δεν είναι ευρέως διαδεδομένες, λόγω της απαίτησης σύγχρονων μεθόδων για την συλλογή και μεταφορά της πρώτης ύλης.

Η επιλογή του δημόσιου φορέα ηλεκτρισμού στην Ελλάδα να κάνει νέες επενδύσεις στην λιγνιτική παραγωγή δημιουργεί ερωτηματικά για την έμφαση στις ΑΠΕ.

Δεδομένου ότι η ωρίμανση οποιασδήποτε τεχνολογίας οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές κόστους ανά μονάδα , η παροχή κινήτρων στην πράσινη ενέργεια πρέπει να αποτελεί κρατική προτεραιότητα.

Η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να πριμοδοτείται ώστε να διατηρήσουμε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στην ομορφιά της χώρας μας και τον τουρισμό.

- Είναι τα συμφέροντα της ΔΕΗ ο μόνος λόγος, που δεν είναι εφικτή η σταδιακή απεμπλοκή από την λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή;

Το θέμα είναι πολυδιάστατο. Σημειωτέον, μια άδεια ΑΠΕ απαιτεί 17 υποάδειες από διάφορους φορείς συμπεριλαμβανομένων και τριών υπηρεσιών της αρχαιολογίας.

Ένα πιο αποτελεσματικό θεσμικό περιβάλλον θα ενθάρρυνε τους επενδυτές των ΑΠΕ να δώσουν έμφαση στην ελληνική αγορά.

Το υψηλό επιστημονικό δυναμικό της χώρας θα δημιουργούσε προστιθέμενη αξία.

Το ελληνικό φορολογικό σύστημα είναι επίσης υψηλό και ευμετάβλητο, γεγονός που δημιουργεί πολλαπλά ρίσκα για μία επένδυση.

Πρέπει να δημιουργήσουμε αυξημένα κίνητρα στους επενδυτές των ΑΠΕ για να στραφούν στην χώρα μας. Έτσι θα υποστηρίξουμε τις προσπάθειες για καθαρότερο περιβάλλον και θα αυξήσουμε τις υψηλόμισθες θέσεις εργασίας.

- Μήπως όντως θα αυξανόταν το κόστος της ενέργειας για τον τελικό καταναλωτή, εάν υπήρχε μία βαθμιαία απεξάρτηση από τον λιγνίτη, με δεδομένη και την μεγάλη οικονομική κρίση στην χώρα μας και την πτώση των εισοδημάτων;

Είναι γεγονός ότι η παραγωγή ηλεκτρισμού λιγνίτη είναι σήμερα πιο φτηνή από τις περισσότερες ανενεώσιμες πηγές ενέργειας.

Είναι επίσης γεγονός ότι η νέα τεχνολογία τελικά οδηγεί σε φτηνότερες λύσεις.

Για παράδειγμα ο κόσμος πίστευε ότι η χρήση καταλυτικών εξατμίσεων θα ήταν καταστροφική για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία αλλά η ιστορία απέδειξε το αντίθετο. Το ίδιο με τα νέα ψυκτικά συστήματα που δεν καταστρέφουν το όζον της ατμοσφαίρας.

Το ενεργειακό προφίλ της χώρας είναι αλληλένδετο με την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση του τουρισμού, της βασικής πλουτοπαραγωγικής πηγής της χώρας.

- Μπορεί να υπάρξει βιώσιμη παραμονή της ΔΕΗ στην αγορά χωρίς την λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή; Σας το ρωτώ αυτό γιατί από την ΔΕΗ εξαρτώνται δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, άμεσα και έμμεσα, καθώς και μία ολόκληρη περιφέρεια της χώρας, η Δυτική Μακεδονία.

Το βασικό ζητούμενο είναι η εξέλιξη του ποσοστού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο βάθος του χρόνου.

Η βελτίωση της τεχνολογίας θα καταστήσει τον πράσινο ηλεκτρισμό πιο ανταγωνιστικό από τα ορυκτά καύσιμα.

Η απασχόληση, ιδίως στο υψηλά αμειβόμενο δυναμικό της χώρας θα πολλαπλασιαστεί στα συστήματα πράσινου ηλεκτρισμού.

Το ενδιαφέρον είναι ποιος θα σχεδιάσει να καρπωθεί στην Ελλάδα την υψηλή αυτή προστιθέμενη αξία.

Η ανταμοιβή της καινοτομίας είναι η πιο πολύτιμη επένδυση για την χώρα.

- Τελικά, εκτιμάτε ότι η Ελλάδα θα πετύχει να εξαιρεθεί από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων για την χρονική περίοδο 2021-2030;

Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ της εξαίρεσης όπως υπάρχουν και επιχειρήματα εναντίον της εξαίρεσης.

Είναι άγνωστο ποια θα επικρατήσουν. Θα προσέφερα μόνο μία παρατήρηση. Η λαϊκή σοφία μας θυμίζει «Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού».


Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016

Ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ρύπων: Μια ανορθόδοξη ελληνική εξαίρεση

H εξαίρεση της Ελλάδας από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων θα υπονομεύσει την μετάβαση της οικονομίας σε καθαρότερες μορφές ενέργειας ενώ είναι αμφίβολο αν θα την ωφελήσει οικονομικά.

Η Ελλάδα διεκδικεί τα τελευταία χρόνια την εξαίρεση της από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων για την χρονική περίοδο 2021-2030. Πρόσφατα, η κ. Σπυράκη επανέφερε την αξίωση. 

Η ιδιαιτερότητα αυτή οφείλεται σε πιέσεις ιδίως της ΔΕΗ και τμήματος της ελληνικής βιομηχανίας που επιδιώκουν την κάμψη της αρχής ''ο ρυπαίνων πληρώνει''.

Μέσω του χρηματιστηρίου ρύπων θερμοκηπίου οι φορείς που κατά την λειτουργία τους επιβαρύνουν υπέρμετρα το περιβάλλον υποχρεούνται να αγοράζουν δικαιώματα άνθρακα.

Τα έσοδα των δικαιωμάτων διατίθενται για την στήριξη των ΑΠΕ. Το μέτρο εξάλλου δίνει (αντι)κίνητρα στις ρυπαίνουσες επιχειρήσεις να υιοθετήσουν φιλικότερες προς το περιβάλλον τεχνολογίες. 

Το οικονομικό βάρος για την ΔΕΗ και για τις ρυπαίνουσες βιομηχανίες υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα τους. 

Από την άλλη εξαιτίας των καταβαλλόμενων δικαιωμάτων ενισχύονται τα δημόσια έσοδα και στηρίζεται ο ειδικός λογαριασμός του ΛΑΓΗΕ για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, εκ των βασικών στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Υπολογίζεται ότι αν οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ παράγουν χωρίς να καταβάλλουν δικαιώματα εκπομπών, τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού θα μειωθούν μέχρι και 50%.

Είναι άγνωστο βέβαια πως θα αντισταθμιστεί η απώλεια αυτών των δημόσιων εσόδων στα οποία βασίζεται η στήριξη και ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα, αν η Ελλάδα εξαιρεθεί από το καθεστώς των δικαιωμάτων των ρύπων. 

Σύμφωνα βέβαια με τη ΔΕΗ η προστασία του λιγνίτη και της λιγνιτικής παραγωγής είναι ο μόνος τρόπος για να συγκρατηθεί το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα.

Έτσι, ο πρόεδρος της ΔΕΗ συναντήθηκε στις 10/10 με Έλληνες Ευρωβουλευτές όλων των κομμάτων για να προωθήσει την εξαίρεση της χώρας από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων σύμφωνα με το άρθρο 10γ της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2003/87. 

Ο σχεδιασμός των νέων μονάδων παραγωγής λιγνίτη ισχύος 450MW στην Μελίτη αξίας 1 δισ. και της Πτολεμαΐδα V ισχύος 660 MW αξίας 2.4 δισ. ευρώ. δείχνουν τον επενδυτικό προσανατολισμό της ΔΕΗ στο λιγνίτη. 

Οι σημαντικοί ηλεκτροπαραγωγοί και οι ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης όμως δεν ακολουθούν την ίδια τακτική. Πλέον ούτε και τα αναπτυσσόμενα κράτη που το 2015 ξεπέρασαν σε επενδύσεις ΑΠΕ τα ανεπτυγμένα κράτη (150bn$ έναντι 130bn$)

Η εκπλήρωση των ευρωπαϊκών αλλά και διεθνών υποχρεώσεων της χώρας (ιδε Συνήθηκη Παρισιού) επιβάλλει την απεξάρτηση της από τα ορυκτά καύσιμα και τον λιγνίτη και την εκμετάλλευση αειφόρων πηγών ενέργειας. 

Η Ε.ΟΝ επενδύει €5 δις σε έξυπνα δίκτυα διανομής και ΑΠΕ, η σουηδική Vatenfallανακοίνωσε την πρόθεσή της να πουλήσει τα λιγνιτικά της ορυχεία, η ιταλική ENEL, αποσύρεται από τις επενδύσεις σε άνθρακα στρεφόμενη σε μονάδες ΑΠΕ.

Τα τελευταία χρόνια οι μεγαλύτερες εταιρείες εξόρυξης των ΗΠΑ, (η Peabody και η ArchCoal) σχεδόν έχασαν την αξία τους όπως συνέβη με την μετοχή της γερμανικής RWE που στηρίζεται στα παραδοσιακά καύσιμα. 

Χώρες όπως ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη ή η Καλιφόρνια έχουν θεσμοθετήσει ήδη την πλήρη απεξάρτηση τους από τα ορυκτά καύσιμα τα επόμενα χρόνια. 

Το μέλλον του ενεργειακού σχεδιασμού δεν είναι στα ορυκτά καύσιμα. Ούτε στο λιγνίτη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε αύριο την εκμετάλλευση του. 

Ο ενεργειακός χάρτης της χώρας όμως πρέπει να έχει ξεκάθαρο στόχo την αύξηση της παραγωγής και αποθήκευσης πράσινου ηλεκτρισμού.

Η κατάργηση της βιομηχανίας του άνθρακα ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα και τη Συμφωνία του Παρισιού. 

Το κόστος παραγωγής του πράσινου ηλεκτρισμού θα συνεχίσει να συμπιέζεται από την ωρίμανση της τεχνολογίας σε κάθε κλάδο AΠΕ.

H Ελλάδα δεν έχει λόγους να κολυμπά ενάντια στο ρεύμα. Η έμφαση στη λιγνιτική παραγωγή και τα ορυκτά καύσιμα είναι αναχρονιστική και δεν συμβαδίζει με την βιώσιμη ανάπτυξη. 

Η χώρα πρέπει σταδιακά να μετατραπεί σε οικονομία υψηλής ενεργειακής απόδοσης και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για την προστασία του περιβάλλοντος, του τουρισμού, της οικονομίας. 

Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στο χώρο της ενέργειας πρέπει να αφιερωθεί σε μορφές εκμετάλλευσης με χαμηλό κόστος παραγωγής, που προστατεύουν το περιβάλλον και συντηρούνται αειφόρα.