Στα καθ' ημάς τώρα

Η Ελληνική δημοκρατία υπέγραψε μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων και έντονου πολιτικού χρόνου συμφωνία στο 3ο εν τέλει Eurogroup. Greece did OK, έγραψε ο Κρούγκμαν στους Ν.Υ.Τ. σε ένα σύντομο κείμενο του. Greece has won relaxed conditions for this year, and breathing room in the run-up to the bigger fight ahead εξήγησε την ουσία σε λίγες λέξεις.

Η συμφωνία αφορά την συνέχιση της κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας υπό τον όρο συνέχισης των μεταρρυθμίσεων που ''επί μακρόθεν'' δεν έγιναν όπως αναφέρεται στο ίδιο το έγγραφο του Eurogroup . 

Για το πλαίσιο της συμφωνίας που είναι γενικό και δεν περιλαμβάνει στόχους οικονομικούς γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά. Η κυβέρνηση έδωσε ένα πανηγυρικό τόνο περί κατάργησης της λιτότητας και τερματισμού των μνημονίων που δεν χρειαζόταν ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης απευθυνόμενα στα κομματικά τους ακροατήρια άσκησαν δριμύτατη κριτική μιλώντας για φιάσκο (Σαμαράς) ή για ψέμματα που έλεγαν στους Έλληνες πολίτες (Βενιζέλος). 

Το Ποτάμι επιχείρησε να κρατήσει μια πιο εποικοδομητική στάση όμως οι δηλώσεις βουλευτών του (Ορφανός Νίκος: Θα πληρώνεστε σε δραχμές από βδομάδα) ή στελεχών του (Γερούν γερά σπάστους τον τσαμπουκά) το εκθέτουν πολύ νωρίς. Για την ιστορία και μόνο οι ''φιλελεύθεροι'' υπέγραψαν ένα κείμενο που εξέφρασαν την λύπη τους για το γεγονός ότι η Γερμανία λοιδορείται προξενώντας περισσότερο γέλιο παρά ερωτηματικά.

Η διαπραγματευτική θέση της χώρας πάντως που ούτως ή άλλως ήταν στην αδύνατη πλευρά δεν αποδυναμώθηκε από δηλώσεις αλλά από τις εκροές ύψους 22 δισεκατομμυρίων ευρώ που σύμφωνα με την Καθημερινή πραγματοποιήθηκαν τις ημέρες των διαπραγματεύσεων. Το τραπεζικό σύστημα της χώρας θα είχε καταρρεύσει χωρίς συμφωνία στήριξης του από τους Ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. 

Επιστρέφοντας στο πλαίσιο της συμφωνίας. Το μνημόνιο δεν σκίστηκε. Τροποποιήθηκε όμως προσφέροντας ανάσες και χρόνο 4 μηνών στην Ελληνική πλευρά. Η αγορά χρόνου σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο με την ρευστότητα να εξαντλείται και την έξοδο της χώρας στις αγορές να είναι αδύνατη ήταν ζητούμενο και από την ελληνική πλευρά. Η μοναδική εναλλακτική του εθνικού νομίσματος δεν ήταν αντιμετωπίσιμη αυτήν την στιγμή για την χώρα που διαπραγματεύτηκε με την πλάτη στον τοίχο.  

Στα θετικά προσμετράται ότι η ελληνική πλευρά πάντως πέτυχε να κερδίσει σχετική ελευθερία στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων ή των νομοθετικών μέτρων στο εσωτερικό της χώρας σε συνεννόηση όμως με τους θεσμούς δηλαδή την Ε.Ε., το Δ.Ν.Τ. και την Ε.Κ.Τ. ώστε να μην εκτροχιάζεται η δημοσιονομική ισορροπία. Το να μην παράγει έλλειμμα η χώρα βέβαια πρέπει να είναι ούτως ή άλλως μέλημα κάθε σοβαρής κυβέρνησης. 

Αυτό που ονομάζουμε Τρόικα υφίσταται αλλά με την ποιοτική διαφορά ότι η Ελληνική κυβέρνηση δεν θα συνομιλεί με δευτεροκλασάτα στελέχη που θα κοιτούν ανέφικτους στόχους και θα επιβάλλουν ισοδύναμα μέτρα στην υλοποίηση ενός ανέφικτου προγράμματος. Θα μιλά με Υπουργούς Οικονομικών ή εκπροσώπους θεσμών σε ανώτατο επίπεδο και εκτός των αριθμών, η πολιτική θα είναι εντός της ατζέντας. 

Το μνημόνιο τελείωσε; Όχι επί της ουσίας. Το ότι η συμφωνία μετονομάστηκε από Μνημόνιο σε Κύρια Σύμβαση Χρηματοπιστωτικής Διευκόλυνσης (MFFA) δεν κάνει την διαφορά. Η λιτότητα θα συνεχιστεί όσο ακολουθούμε ένα πρόγραμμα σφιχτό που συνδέεται όμως με την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας. 

Η διαφορά όμως είναι ότι η λιτότητα θα είναι διαφοροποιημένη ως προς την ένταση της σε σχέση με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Η μη δέσμευση του κράτους για την επίτευξη των εξωπραγματικών πρωτογενών πλεονασμάτων, ύψους 3% και 4.5% όπως προβλέπονταν για φέτος και του χρόνου στην πρόταση της προηγούμενης κυβέρνησης το αποδεικνύει. 

Η όποια λιτότητα όμως αλλάζει διάσταση και στο εσωτερικό της χώρας. Μπορεί να γίνει πιο δίκαιη, τα κουκιά πρέπει να μετρηθούν και να μοιραστούν πιο σωστά, οι όροι της συμμετοχής στην κρίση πρέπει να αγγίξουν και τους ανέλεγκτους, όχι μόνο για την ενίσχυση των ταμείων της χώρας αλλά και για την αποκατάσταση του κοινού περί δικαίου αισθήματος. Χρειάζονται νέοι κανόνες και νέα ήθη κάτι που είναι στην καρδιά της πολιτικής.

Το δίλημμα μνημόνιο-αντιμνημόνιο πλέον εξαντλήθηκε. Δοκιμάστηκαν οι ταλαντώσεις, τα όρια και οι διαφορές του. Η ουσία πλέον είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται σε ένα σκληρό πλαίσιο να παρουσιάσει αποτελέσματα δημοσιονομικά πραγματοποιώντας όμως και τις αλλαγές που χρειάζεται η χώρα στο εσωτερικό της. Θα αναγκαστεί να ακολουθήσει οικονομικούς περιορισμούς αλλά δεν θα έχει περιορισμούς στις θεσμικές αλλαγές που θέλει να επιφέρει ούτε στο νέο πολιτικό ύφος που θέλει να εμπνεύσει.

Υπάρχουν πολλές αλλαγές και ρήξεις που πρέπει να γίνουν στο εσωτερικό και περνούν πλέον μόνο από το χέρι της κυβέρνησης. Η διαπραγμάτευση είναι σε άνω τελεία, Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπάρχει για την παραγωγή νομοθετικής πολιτικής. Ο κόσμος διψά. Εντός είναι οι ρήξεις και οι τομές, εκτός δοκιμάστηκαν και έφθασαν μέχρι εκεί που αντέχαμε σε μία Ευρώπη που βέβαια δεν είναι στατική. Οι Έλληνες παρακολουθούν με λιγότερη αγωνία αλλά και με περισσότερο ενδιαφέρον πλέον την Ελληνική κυβέρνηση. Στα καθ' ημάς πλέον η προσοχή και το ενδιαφέρον.