Χρέος, Νούμερα και Πολιτική

Ας ξεκινήσουμε απ’ τα πρώτα.

• Η οικονομία το 2015 δεν καταστράφηκε. 

Η Eurostat προσδιορίζει πλεόνασμα 0.7%, κατά 1.18 δισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο και αναλύεται. Η μικρή αύξηση οφείλεται στην άνοδο των τουριστικών επισκεπτών (κατά 18% σε σχέση με το 2014) και στην αύξηση των εξαγωγών ιδίως στον αγροδιατροφικό τομέα.

Το ΑΕΠ ήταν οριακά θετικό (0.2%) όταν το ΔΝΤ είχε προβλέψει για τον ίδιο χρόνο ύφεση -0.6% και η συμφωνία του Ιουλίου προέβλεπε πτώση -0.25%.

• Στόχοι και προοπτικές. 

Τα πλεονάσματα που έχουν ήδη συμφωνηθεί για τα επόμενα χρόνια είναι ελεγχόμενα. 0.5% για το 2016, 1.5% για το 2017 και 3.5% για το 2018.

Διορθώθηκαν οι ανέφικτοι στόχοι που προέβλεπαν 4.2% για το 2016 και 4.5% για το 2017 και το 2018. Τα συγκεκριμένα νούμερα δεν θα προέκυπταν με κανένα μείγμα μέτρων εκτός ενός οικονομικού Αρμαγεδώνα.

• Αύξηση εσόδων και Μείωση δαπανών - Μείγμα πολιτικής 

Στο μείγμα της ακολουθούμενης πολιτικής, η Ελλάδα ακολουθεί μια ήπια δημοσιονομική προσαρμογή. 

Με το νομοσχέδιο του ασφαλιστικού και του φορολογικού προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της αύξησης των εσόδων αλλά και της μείωσης των δαπανών του κράτους, σταδιακά μέχρι και το 2019. Οι περικοπές φτάνουν κλιμακωτά το 1.5 δισ. το 2019.

• Ασφαλιστικό - Φορολογικό

Το μείγμα της πολιτικής προσδιορίζεται από το ενιαίο νομοθέτημα του ασφαλιστικού και του φορολογικού. 

- Το ασφαλιστικό λειτουργεί κυρίως ως μηχανισμός αναδιανομής των βαρών. Τα μεγαλύτερα εισοδήματα θα συμπιεστούν προς ανακούφιση των μεσαίων και των χαμηλών, με εξαίρεση τους νέους επαγγελματίες και τους αγρότες που διατηρούν πιο ευνοϊκό καθεστώς.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι λόγω της υψηλής ανεργίας και του μεγάλου αριθμού των καταβαλλομένων συντάξεων, το ενεργό τμήμα του πληθυσμού επιβαρύνεται περισσότερο για την προστασία των διαλυμένων ταμείων.

Ο οριζόντιος συντελεστής (20%) συνδέει τον υπολογισμό της εισφοράς και με το δηλωθέν εισόδημα αλλά και με το ύψος της σύνταξης που τελικά θα διανεμηθεί στον καθένα, δημιουργώντας μια αίσθηση ανταποδοτικότητας. 

Δυστυχώς δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο με το flat 6.5% της εισφοράς για την περίθαλψη που έχει καθαρά αναδιανεμητικό χαρακτήρα. 

Στα πολύ θετικά πάντως η θέσπιση ενιαίου φορέα συντάξεων και η εφαρμογή ίδιων κανόνων για όλους που απλοποιεί την γραφειοκρατία και το σύστημα. 

- Το φορολογικό νομοσχέδιο έχει ενδιαφέρον αφού λειτουργεί ως μηχανισμός προστασίας της πολυπαθούς μεσαίας τάξης. 

Για την μεγαλύτερη κατηγορία των δηλωθέντων εισοδημάτων δεν θα υπάρχει επιβάρυνση, συνυπολογιζομένου και του φόρου αλληλεγγύης που γίνεται πιο προοδευτικός. 

Για τους περισσότερους Έλληνες μάλιστα θα υπάρχει μικρή μείωση αφού ο συντελεστής μειώνεται κατά 4%, από 26% σε 22% για καθαρά εισοδήματα μέχρι και 20.000,00 ευρώ. 

Στα μείον η περαιτέρω αύξηση της φορολογίας των μερισμάτων που περιορίζει την επιχειρηματικότητα την ώρα που χρειάζονται πολιτικές ενίσχυσης της εργασίας. 

Συνολικά πάντως, ασφαλιστικό και φορολογικό, λειτουργούν εξισορροπητικά και ως μηχανισμός αναδιανομής και μεταφοράς των βαρών στα υψηλά εισοδήματα προς όφελος των μεσαίων και χαμηλών. 

• Διαπραγμάτευση και Χρέος 

- Μέσα σε αυτό το πλαίσιο κλείνει η διαπραγμάτευση που αναμένεται να έχει θετικό πρόσημο και να εισφέρει 5.7 δισ. στο κράτος ενώ συνδέεται άρρητα και με το ζήτημα του χρέους.

Υπάρχουν συμφωνίες και διαφωνίες μεταξύ των θεσμών με αφορμή το ελληνικό πρόβλημα. Δεν είναι πάντως τόσο μεγάλες και στο τέλος θα ισορροπήσουν.

Στην εξίσωση, η Ελλάδα θα πρέπει να ισορροπήσει και με το ΔΝΤ, αφού σε όποιο ρόλο και αν συμμετέχει, θα χρειαστεί το ''οκ'' από το Ταμείο για να βγει στις αγορές και να απεμπλακεί από το μηχανισμό των μνημονίων.

Επιπλέον παρά τις διαφορές στο μείγμα της ακολουθούμενης πολιτικής, το ΔΝΤ είναι σύμμαχος στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους.

- Η διευθέτηση του χρέους πρέπει να καταστεί εθνική υπόθεση. Αν δεν ρυθμιστεί θα καταπιεί την Ελλάδα. 

Το 2022 η Ελλάδα πρέπει να καταβάλλει 25 δισ. για τόκους και 8.9 δισ. για χρεολύσια. Αν δεν αναδιαρθρωθεί το χρέος όχι μόνο δεν πρόκειται να υπάρξει καμία ανάπτυξη αλλά η χώρα θα οδηγηθεί σε τραγικά αδιέξοδα.

Η πολιτική τάξη πρέπει να διαχειριστεί το ζήτημα ενιαία και αποφασιστικά, ενώ η αντιπολίτευση οφείλει να το εντάξει στη ρητορική της. 

Συνολικά πάντως και για την επόμενη τουλάχιστον τριετία, τα νούμερα δείχνουν μια πολιτική διαχειρίσιμη. Η κούραση των επτά χρόνων κρίσης είναι αυτή που βαραίνει περισσότερο παρά η ίδια η κατάσταση. 

Και ότι οι αλλαγές στην Ελλάδα συμβαίνουν αργά. Στην πραγματικότητα, οικονομικές δομές, σχέσεις εξουσίας και νοοτροπίες που χτίστηκαν σε δεκαετίες, δεν επηρεάζονται εύκολα και δημιουργούν τετελεσμένα που αλλάζουν αργά. 

Άλλοι βλέπουν το ποτήρι άδειο, άλλοι μισογεμάτο. Είναι θέμα οπτικής γιατί η ποσότητα του νερού παραμένει ίδια. 

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να δράσει γρήγορα, είτε το ποτήρι είναι μισοάδειο είτε μισογεμάτο αφού η στασιμότητα, αυτήν την στιγμή, είναι σε βάρος της οικονομίας.

Και χρειάζεται να κινηθεί σε κλίμα συναίνεσης με τους θεσμούς αφού η κοινή εμπιστοσύνη είναι ο καταλύτης για όλες τις θετικές εξελίξεις, ιδίως στο ζήτημα του χρέους, όπου η προσέγγιση της Γερμανίας πρέπει να απομονωθεί.