Ανταγωνιστικός ο πράσινος ηλεκτρισμός με την εξέλιξη της τεχνολογίας

H συζήτηση μου με τον κ. Δημήτρη Διαμαντίδη της Green Agenda για τον πράσινο ηλεκτρισμό. 

Ο τίτλος της συνέντευξης ''Ανταγωνιστικός ο πράσινος ηλεκτρισμός με την εξέλιξη της τεχνολογίας'' είναι ουσιαστικός για την ουσία του κειμένου. 

                                                                             ......

Η παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη της «πράσινης ενέργειας» πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, προκειμένου να προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον της χώρας μας, που άλλωστε αποτελεί και μεγάλη πηγή εσόδων μέσα από κλάδους, όπως ο τουρισμός.

Όπως επισημαίνει σε συνέντευξη του στη Greenagenda.gr ο διδάκτωρ Νομικής και ειδικός σε θέματα ενέργειας, κ. Χρήστος Λαδάς, το ενεργειακό προφίλ της χώρας μας είναι αλληλένδετο με την προστασία του περιβάλλοντος.

- Για ποιο λόγο θεωρείτε ότι είναι δύσκολη η εισαγωγή του «πράσινου» ηλεκτρισμού στην Ελλάδα;

Υπάρχουν πολλές αιτίες. Ο πράσινος ηλεκτρισμός είναι αλληλένδετος με την τεχνολογία, έναν τομέα στον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί περισσότερο.

Η αναδρομική μείωση των εγγυημένων τιμών (feed in tariff) στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών δημιούργησε ανησυχίες για την προοπτική των επενδύσεων στις ΑΠΕ συνολικά.

Η έλλειψη ολοκληρωμένης ανάλυσης εξάλλου περιόρισε την υιοθέτηση συστημάτων αιολικής ενέργειας στην περιφέρεια.

Οι ενεργειακές τεχνολογίες που αξιοποιούν την βιομάζα δεν είναι ευρέως διαδεδομένες, λόγω της απαίτησης σύγχρονων μεθόδων για την συλλογή και μεταφορά της πρώτης ύλης.

Η επιλογή του δημόσιου φορέα ηλεκτρισμού στην Ελλάδα να κάνει νέες επενδύσεις στην λιγνιτική παραγωγή δημιουργεί ερωτηματικά για την έμφαση στις ΑΠΕ.

Δεδομένου ότι η ωρίμανση οποιασδήποτε τεχνολογίας οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές κόστους ανά μονάδα , η παροχή κινήτρων στην πράσινη ενέργεια πρέπει να αποτελεί κρατική προτεραιότητα.

Η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να πριμοδοτείται ώστε να διατηρήσουμε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στην ομορφιά της χώρας μας και τον τουρισμό.

- Είναι τα συμφέροντα της ΔΕΗ ο μόνος λόγος, που δεν είναι εφικτή η σταδιακή απεμπλοκή από την λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή;

Το θέμα είναι πολυδιάστατο. Σημειωτέον, μια άδεια ΑΠΕ απαιτεί 17 υποάδειες από διάφορους φορείς συμπεριλαμβανομένων και τριών υπηρεσιών της αρχαιολογίας.

Ένα πιο αποτελεσματικό θεσμικό περιβάλλον θα ενθάρρυνε τους επενδυτές των ΑΠΕ να δώσουν έμφαση στην ελληνική αγορά.

Το υψηλό επιστημονικό δυναμικό της χώρας θα δημιουργούσε προστιθέμενη αξία.

Το ελληνικό φορολογικό σύστημα είναι επίσης υψηλό και ευμετάβλητο, γεγονός που δημιουργεί πολλαπλά ρίσκα για μία επένδυση.

Πρέπει να δημιουργήσουμε αυξημένα κίνητρα στους επενδυτές των ΑΠΕ για να στραφούν στην χώρα μας. Έτσι θα υποστηρίξουμε τις προσπάθειες για καθαρότερο περιβάλλον και θα αυξήσουμε τις υψηλόμισθες θέσεις εργασίας.

- Μήπως όντως θα αυξανόταν το κόστος της ενέργειας για τον τελικό καταναλωτή, εάν υπήρχε μία βαθμιαία απεξάρτηση από τον λιγνίτη, με δεδομένη και την μεγάλη οικονομική κρίση στην χώρα μας και την πτώση των εισοδημάτων;

Είναι γεγονός ότι η παραγωγή ηλεκτρισμού λιγνίτη είναι σήμερα πιο φτηνή από τις περισσότερες ανενεώσιμες πηγές ενέργειας.

Είναι επίσης γεγονός ότι η νέα τεχνολογία τελικά οδηγεί σε φτηνότερες λύσεις.

Για παράδειγμα ο κόσμος πίστευε ότι η χρήση καταλυτικών εξατμίσεων θα ήταν καταστροφική για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία αλλά η ιστορία απέδειξε το αντίθετο. Το ίδιο με τα νέα ψυκτικά συστήματα που δεν καταστρέφουν το όζον της ατμοσφαίρας.

Το ενεργειακό προφίλ της χώρας είναι αλληλένδετο με την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση του τουρισμού, της βασικής πλουτοπαραγωγικής πηγής της χώρας.

- Μπορεί να υπάρξει βιώσιμη παραμονή της ΔΕΗ στην αγορά χωρίς την λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή; Σας το ρωτώ αυτό γιατί από την ΔΕΗ εξαρτώνται δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, άμεσα και έμμεσα, καθώς και μία ολόκληρη περιφέρεια της χώρας, η Δυτική Μακεδονία.

Το βασικό ζητούμενο είναι η εξέλιξη του ποσοστού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο βάθος του χρόνου.

Η βελτίωση της τεχνολογίας θα καταστήσει τον πράσινο ηλεκτρισμό πιο ανταγωνιστικό από τα ορυκτά καύσιμα.

Η απασχόληση, ιδίως στο υψηλά αμειβόμενο δυναμικό της χώρας θα πολλαπλασιαστεί στα συστήματα πράσινου ηλεκτρισμού.

Το ενδιαφέρον είναι ποιος θα σχεδιάσει να καρπωθεί στην Ελλάδα την υψηλή αυτή προστιθέμενη αξία.

Η ανταμοιβή της καινοτομίας είναι η πιο πολύτιμη επένδυση για την χώρα.

- Τελικά, εκτιμάτε ότι η Ελλάδα θα πετύχει να εξαιρεθεί από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων για την χρονική περίοδο 2021-2030;

Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ της εξαίρεσης όπως υπάρχουν και επιχειρήματα εναντίον της εξαίρεσης.

Είναι άγνωστο ποια θα επικρατήσουν. Θα προσέφερα μόνο μία παρατήρηση. Η λαϊκή σοφία μας θυμίζει «Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού».

Ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ρύπων: Μια ανορθόδοξη ελληνική εξαίρεση

H εξαίρεση της Ελλάδας από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων θα υπονομεύσει την μετάβαση της οικονομίας σε καθαρότερες μορφές ενέργειας ενώ είναι αμφίβολο αν θα την ωφελήσει οικονομικά.

Η Ελλάδα διεκδικεί τα τελευταία χρόνια την εξαίρεση της από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων για την χρονική περίοδο 2021-2030. Πρόσφατα, η κ. Σπυράκη επανέφερε την αξίωση. 

Η ιδιαιτερότητα αυτή οφείλεται σε πιέσεις ιδίως της ΔΕΗ και τμήματος της ελληνικής βιομηχανίας που επιδιώκουν την κάμψη της αρχής ''ο ρυπαίνων πληρώνει''.

Μέσω του χρηματιστηρίου ρύπων θερμοκηπίου οι φορείς που κατά την λειτουργία τους επιβαρύνουν υπέρμετρα το περιβάλλον υποχρεούνται να αγοράζουν δικαιώματα άνθρακα.

Τα έσοδα των δικαιωμάτων διατίθενται για την στήριξη των ΑΠΕ. Το μέτρο εξάλλου δίνει (αντι)κίνητρα στις ρυπαίνουσες επιχειρήσεις να υιοθετήσουν φιλικότερες προς το περιβάλλον τεχνολογίες. 

Το οικονομικό βάρος για την ΔΕΗ και για τις ρυπαίνουσες βιομηχανίες υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα τους. 

Από την άλλη εξαιτίας των καταβαλλόμενων δικαιωμάτων ενισχύονται τα δημόσια έσοδα και στηρίζεται ο ειδικός λογαριασμός του ΛΑΓΗΕ για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, εκ των βασικών στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Υπολογίζεται ότι αν οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ παράγουν χωρίς να καταβάλλουν δικαιώματα εκπομπών, τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού θα μειωθούν μέχρι και 50%.

Είναι άγνωστο βέβαια πως θα αντισταθμιστεί η απώλεια αυτών των δημόσιων εσόδων στα οποία βασίζεται η στήριξη και ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα, αν η Ελλάδα εξαιρεθεί από το καθεστώς των δικαιωμάτων των ρύπων. 

Σύμφωνα βέβαια με τη ΔΕΗ η προστασία του λιγνίτη και της λιγνιτικής παραγωγής είναι ο μόνος τρόπος για να συγκρατηθεί το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα.

Έτσι, ο πρόεδρος της ΔΕΗ συναντήθηκε στις 10/10 με Έλληνες Ευρωβουλευτές όλων των κομμάτων για να προωθήσει την εξαίρεση της χώρας από τους κανόνες λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων σύμφωνα με το άρθρο 10γ της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2003/87. 

Ο σχεδιασμός των νέων μονάδων παραγωγής λιγνίτη ισχύος 450MW στην Μελίτη αξίας 1 δισ. και της Πτολεμαΐδα V ισχύος 660 MW αξίας 2.4 δισ. ευρώ. δείχνουν τον επενδυτικό προσανατολισμό της ΔΕΗ στο λιγνίτη. 

Οι σημαντικοί ηλεκτροπαραγωγοί και οι ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης όμως δεν ακολουθούν την ίδια τακτική. Πλέον ούτε και τα αναπτυσσόμενα κράτη που το 2015 ξεπέρασαν σε επενδύσεις ΑΠΕ τα ανεπτυγμένα κράτη (150bn$ έναντι 130bn$)

Η εκπλήρωση των ευρωπαϊκών αλλά και διεθνών υποχρεώσεων της χώρας (ιδε Συνήθηκη Παρισιού) επιβάλλει την απεξάρτηση της από τα ορυκτά καύσιμα και τον λιγνίτη και την εκμετάλλευση αειφόρων πηγών ενέργειας. 

Η Ε.ΟΝ επενδύει €5 δις σε έξυπνα δίκτυα διανομής και ΑΠΕ, η σουηδική Vatenfallανακοίνωσε την πρόθεσή της να πουλήσει τα λιγνιτικά της ορυχεία, η ιταλική ENEL, αποσύρεται από τις επενδύσεις σε άνθρακα στρεφόμενη σε μονάδες ΑΠΕ.

Τα τελευταία χρόνια οι μεγαλύτερες εταιρείες εξόρυξης των ΗΠΑ, (η Peabody και η ArchCoal) σχεδόν έχασαν την αξία τους όπως συνέβη με την μετοχή της γερμανικής RWE που στηρίζεται στα παραδοσιακά καύσιμα. 

Χώρες όπως ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη ή η Καλιφόρνια έχουν θεσμοθετήσει ήδη την πλήρη απεξάρτηση τους από τα ορυκτά καύσιμα τα επόμενα χρόνια. 

Το μέλλον του ενεργειακού σχεδιασμού δεν είναι στα ορυκτά καύσιμα. Ούτε στο λιγνίτη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε αύριο την εκμετάλλευση του. 

Ο ενεργειακός χάρτης της χώρας όμως πρέπει να έχει ξεκάθαρο στόχo την αύξηση της παραγωγής και αποθήκευσης πράσινου ηλεκτρισμού.

Η κατάργηση της βιομηχανίας του άνθρακα ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα και τη Συμφωνία του Παρισιού. 

Το κόστος παραγωγής του πράσινου ηλεκτρισμού θα συνεχίσει να συμπιέζεται από την ωρίμανση της τεχνολογίας σε κάθε κλάδο AΠΕ.

H Ελλάδα δεν έχει λόγους να κολυμπά ενάντια στο ρεύμα. Η έμφαση στη λιγνιτική παραγωγή και τα ορυκτά καύσιμα είναι αναχρονιστική και δεν συμβαδίζει με την βιώσιμη ανάπτυξη. 

Η χώρα πρέπει σταδιακά να μετατραπεί σε οικονομία υψηλής ενεργειακής απόδοσης και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για την προστασία του περιβάλλοντος, του τουρισμού, της οικονομίας. 

Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στο χώρο της ενέργειας πρέπει να αφιερωθεί σε μορφές εκμετάλλευσης με χαμηλό κόστος παραγωγής, που προστατεύουν το περιβάλλον και συντηρούνται αειφόρα.

Oι επενδυτικοί ορίζοντες των ΑΠΕ

Μια έξυπνη επένδυση ισορροπεί μεταξύ ρίσκου και ωφέλειας. Αν το ρίσκο είναι περιορισμένο και η απόδοση κεφαλαίου ικανοποιητική, τα χρήματα απελυθερώνονται προς ικανοποίηση της οικονομίας. 

Αποτελούν οι επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες μια έξυπνη κίνηση; 

Για πολλά χρόνια η απάντηση ήταν μάλλον αρνητική. Το ποσοστό απόδοσης του επενδυμένου κεφαλαίου (IRR) ήταν μικρό. To ρίσκο μεγάλο. Το βασικό πρόβλημα ήταν ότι η αρχική επένδυση ήταν ακριβή σε όλες τις μορφές ΑΠΕ.

Δεν ισχύει όμως το ίδιο σήμερα. Τα τελευταία 10-15 χρόνια τα δεδομένα άλλαξαν. Το κόστος της επένδυσης έπεσε αφού οι τεχνολογίες ωρίμασαν σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο. 

                      MIT Technology Review, Evan Schwartz, 

                           Is renewable energy a ''good'' investment?, 2011 

Από το 2011, πριν ακόμα απ' την έκρηξη των φωτοβολταϊκών, η ετήσια απόδοση κεφαλαίου στις επενδύσεις των ΑΠΕ άρχισε να προσεγγίζει το 15%. 

Οι επενδύσεις μάλιστα κρίθηκαν ασφαλείς, αφού ελάχιστες επιχειρήσεις απώλεσαν το επενδυμένο κεφάλαιο. 

Από το 2011 μέχρι σήμερα το ποσοστό απόδοσης κεφαλαίου στις επενδύσεις των ΑΠΕ αυξήθηκε ενώ το κόστος επένδυσης συμπιέστηκε σε όλες τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. 

Ευοίνωες παρουσιάζονται οι προοπτικές στις επενδύσεις των ΑΠΕ και μακροσκοπικά. 

Έχει καταστεί πλέον κοινός τόπος ότι η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας θα έχει δυσμενέστατες οικονομικές συνέπειες για τα περισσότερα κράτη. Γίνεται επίσης αντιληπτό ότι είναι προτιμότερο να δαπανηθούν μικρότερα κόστη άμεσα για τον περιορισμό του φαινομένου. 

Οι άμεσοι κίνδυνοι στην παγκόσμια οικονομία από την κλιματική αλλαγή αναγνωρίστηκαν και στην πρόσφατη Συμφωνία του Παρισιού, Παράγονται πλέον δεσμευτικά αποτελέσματα σε όλα τα κράτη για κοινές δράσεις ενίσχυσης των ΑΠΕ στο πλαίσιο αποτροπής της κλιματικής αλλαγής.

Η έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι οι δεσμευτικοί στόχοι βάσει της οδηγίας 2009/28/ΕΚ στην Ευρώπη για παραγωγή 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και 10% της ενέργειας στον τομέα των μεταφορών από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020 θα ικανοποιηθούν. 

H πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την δυείσδυση των ΑΠΕ στο ποσοστό της συνολικής παραγόμενης ενέργειας αυξάνεται στο 30% για το 2030, γεγονός που αναμένεται να διατηρήσει το ποσοστό ενισχύσεων μέσω feed in premiums ή green certificates σε κάθε χώρα στον πράσινο ηλεκτρισμό. 

Στην Βόρεια Αμερική οι επενδύσεις στις ΑΠΕ θα συνεχίσουν να αυξάνονται όπως φαίνεται στους ήδη θεσμισμένους στόχους της Νέας Υόρκης να περιορίσει μέχρι το 2050 τις εκπομπές των ρύπων στα επίπεδα του 1990 ή της Καλιφόρνιας, που σχεδιάζει πώς θα καλύπτει το 50% των ενεργειακών της αναγκών από ΑΠΕ μέχρι το 2030. 

Επενδύσεις AΠΕ σε $bn μεταξύ ανεπτυγμένων και
αναπτυσσόμενων κρατών, Bloomberg, 2015 

Η διαπίστωση μάλιστα ότι το 2015 οι επενδύσεις στις ΑΠΕ ήσαν για πρώτη φορά μεγαλύτερες στις αναπτυσσόμενες χώρες (156 δισ. δολλάρια) από ότι στις ανεπτυγμένες (130 δισ.) δείχνει ότι οι επενδυτικές προοπτικές διευρύνονται σε νέες αγορές. 

Ξέρουμε ήδη τους λόγους για τους οποίους οι επενδύσεις στις ΑΠΕ αποτελούν σήμερα μια έξυπνη κίνηση για το μέλλον. 

• Η πολιτική και οικονομική ενίσχυση του ρόλου των ΑΠΕ θα συνεχιστεί μέχρι να καταστούν οι κυριότερες πηγές ενέργειας στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. 

• Η λειτουργία των ΑΠΕ ήδη θεσμοθετείται και οργανώνεται διεθνώς, σε μακροπρόθεσμη βάση και ισορροπημένα μεταξύ των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων κρατών. 

Η ωρίμανση των τεχνολογιών θα αυξήσει την ζήτηση φορτίων πράσινου ηλεκτρισμού, μειώνοντας το επενδυτικό κεφάλαιο και αύξανοντας το ποσοστό επιστροφής του επενδυμένου κεφαλαίου. 

Η κλιματική αλλαγή ως κοινή πολιτική στο λόγο του Ομπάμα

Στο λόγο του για την δημοκρατία ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε μνεία στα επιτεύγματα της Προεδρίας του. Η πρόοδος των ΗΠΑ στην κλιματική αλλαγή είχε ξεχωριστή θέση.

"Ανέλαβα τα καθήκοντά μου σε μια δύσκολη εποχή. Κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε. Ζητήσαμε από τους πιο πλούσιους να πληρώσουν περισσότερους φόρους. Δεν θέλαμε κάτι τέτοιο να πλήξει την Wall Street. Είχαμε πέρυσι την μεγαλύτερη αύξηση μισθών. Μειώσαμε το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η υγεία είναι ένα δικαίωμα για όλους. Διπλασιάσαμε την δική μας παραγωγή φιλική προς το περιβάλλον.

Σας λέω αυτά όχι επειδή επιλύσαμε όλα τα προβλήματα. Υπάρχουν άνθρωποι στην Αμερική που ανησυχούν για το μέλλον τους. Υπάρχουν άνεργοι. Αλλά οι πολιτικές που περιέγραψα είναι το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουμε."

Η αύξηση (διπλασιασμός) της φιλικής παραγωγής στο περιβάλλον ορίζεται ως ένα από τα πέντε πιο σημαντικά πράγματα για τα οποία μπορεί να υπερηφανεύεται ο Μπαράκ Ομπάμα. 

Ταυτόχρονα ορίζεται ως ένα από τα μονοπάτια που πρέπει να ακολουθήσουμε ως κοινή πολιτική. Η Αμερική, η Ελλάδα, όλος ο πλανήτης. 

"Με την διπλωματία καταφέραμε να κάτσουμε γύρω από το ίδιο τραπέζι για την πιο φιλόδοξη συμφωνία στον πλανήτη για την κλιματική αλλαγή'' ανέφερε, δίνοντας έμφαση στη σημασία της κλιματικής αλλαγής ως common policy. 

Εξήγησε δε ότι η κλιματική αλλαγή δημιουργεί δεσμούς μεταξύ της δημοκρατίας και της επιστήμης.

Όπως η επιστήμη μας επιτρέπει να παρατηρούμε, να δοκιμάζουμε και να διορθώνουμε, έτσι και η δημοκρατία μας επιτρέπει μέσα από τις διαδικασίες της να βελτιωνόμαστε και να γινόμαστε πιο αποτελεσματικοί γύρω από κοινούς στόχους. 

Ο λόγος που εκφωνήθηκε στο ίδρυμα Στ. Νιάρχος ήταν ο τελευταίος του Ομπάμα εκτός Αμερικής. Αποτέλεσε μια παρακαταθήκη για την ουσιαστική έννοια της δημοκρατίας στο σημερινό παγκοσμοιημένο περιβάλλον. 

Το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή είναι ένας από τους συνδετικούς κρίκους που μπορεί να ενώσει όλα τα έθνη. Η φιλική παραγωγή ενέργειας προς το περιβάλλον μπορεί να είναι κοινός στόχος και πολιτική. 

Κάποιοι μπορεί να διπλασιάσουν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, κάποιοι να την τριπλασιάσουν, κάποιοι άλλοι μπορεί να πετύχουν καλύτερους στόχους, κάποιοι χειρότερους.

Ο στόχος όμως είναι κοινός γιατί ενώνει όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως ιδεολογικών χαρακτηριστικών ή κυβερνητικών αποχρώσεων. Η ίδια η επιστήμη, η αναγκαία και κοινή συνθήκη για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής αλλαγής, έχει τα ίδια γνωρίσματα. Μπορεί να προωθηθεί από όλους και ωφελεί όλους. 

Είμαστε στο ίδιο λεωφορείο με τον Μπαράκ Ομπάμα προς τον κοινό αυτό στόχο. Η επιστήμη γύρω από την κλιματική αλλαγή θα προσφέρει κοινό διαβατήριο και κοινή αγορά σε όλους όσους επενδύσουν σε αυτή αφού τα ωφέλη διαχέονται παντού.

Τραμπ. Οι θεσμοί ή ο άνθρωπος ;

Η εκλογική επικράτηση του Τραμπ στις Η.Π.Α. ήταν μια δυσάρεστη έκπληξη για το Αμερικάνικο σύστημα. Για κάποιους, μια επικίνδυνη εξέλιξη. 

Αν και με λιγότερες συνολικά ψήφους, ο εκκεντρικός υποψήφιος εκμεταλλεύτηκε το σύστημα των εκλεκτόρων και θα είναι ο 45ος Πρόεδρος των Η.Π.Α. 

Στη ρητορική του Τράμπ επικράτησε η ρητορική και η καλλιέργεια του μίσους απέναντι σε μετανάστες και στους πολιτικούς του αντιπάλους. Η διαδικασία πολώθηκε από τον ίδιο τον Τράμπ. Τα πλακάτ στις συγκεντρώσεις του από τους φίλους του προειδοποιούσαν: ''We love Trump's hate.''

O Tράμπ είχε ξεκάθαρα δηλώσει ότι θα χτίσει ένα τοίχος στα σύνορα του Μεξικού για να εμποδίσει τους Μεξικάνους να εισέρχονται στη χώρα του. Ταυτόχρονα στοχοποίησε και τον λατινόφωνο πληθυσμό εντός των ΗΠΑ. 

Το βράδυ της εκλογής του δήλωσε στο NBC ότι θα θα διώξει τους παράνομους μετανάστες από τη χώρα του. Είναι περίπου 3.000.000 άνθρωποι. 

Σε ένα από τα πρώτα του tweet μετά την εκλογή του στράφηκε κατά των μίντια. Έγραψε ότι αυτά υποκίνησαν κόσμο να διαμαρτυρηθεί κατά της νίκης του σε μικροπορείες που έγιναν κατά της εκλογής του. Μετά από κάποιες ώρες έστειλε ένα πιο επεξεργασμένο και ενωτικό μήνυμα. 

Επίσης έκανε δηλώσεις υπέρ της αντιπάλου του Χίλαρυ Κλίντον. Μετριοπαθείς δηλώσεις υπήρχαν και μετά τη συνάντηση του με τον απερχόμενο Πρόεδρο Ομπάμα. 

Στο ίδιο πλαίσιο οι πολιτικοί του αντίπαλοι έριξαν τους τόνους λέγοντας ότι ο Τράμπ πρέπει να έχει την ευκαιρία του να κυβερνήσει και να κριθεί από τα έργα του. 

Η Αμερική προσπαθεί να ισορροπήσει και να εξασφαλίσει μια ομαλή μετάβαση και κυβερνησιμότητα. Στις δηλώσεις και τα πρόσωπα των δύο διαφορετικών Τράμπ όμως μπορούμε να δούμε την σημερινή αγωνία της Αμερικής. 

Υπάρχει πολύς κόσμος που θεωρεί ότι ο Τράμπ είναι ακατάλληλος να κυβερνήσει. Είτε λόγω της εκκεντρικής του ιδιοσυγκρασίας, είτε λόγω της μισαλλοδοξίας που εμπνέει ο λόγος του και κάποιες απόψεις του, είτε λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα του. Η κυβερνησιμότητα απαιτεί σταθερότητα χαρακτήρα και ψυχραιμία. 

Από την άλλη υπάρχει κόσμος που εξέλεξε τον Τράμπ επειδή θέλκτηκε από αυτά ακριβώς τα προκλητικά στοιχεία του χαρακτήρα του. Θέλει τα λόγια του να γίνουν πράξη. Και ο Τράμπ στήριξε την αναγνωρισιμότητα στις προκλητικές υποσχέσεις του. 

Η Αμερική είναι ένα τεράστιο κράτος με θεσμούς. Με μηχανισμούς και κανόνες. 

Έχει δικαιοσύνη. Δικαστικό πραγματικά ανεξάρτητο του οποίου οι αποφάσεις γίνονται σεβαστές έναντι όλων. Έχει την Γερουσία που περιορίζει τον έλεγχο του Προέδρου και η λειτουργία της βασίζεται στη συναίνεση. 

Έχει ακόμα χαραγμένους κανόνες στην εξωτερική της πολιτική. Στην οικονομία της. Σε βασικές αρχές της κουλτούρας της αμερικάνικης κοινωνίας. 

Το ερώτημα είναι αν το πλέγμα των πολιτικών και πολιτειακών θεσμών της Αμερικής μπορεί να εξισορροπήσει τον Τράμπ που έγινε πλανητάρχης με το προκλητικό εγώ του, ώστε να τον εξαναγκάσει να συμπεριφερθεί πιο επαγγελματικά στη διαχείριση της εξουσίας. 

Σεβόμενος τους συσχετισμούς του κράτους και των διαχρονικών στοιχείων της πολιτικής των Η.Π.Α. στο εσωτερικό και στο εξωτερικό τους. Υπάρχει μια 5ετια μπροστά. 

Η συμπεριφορά του Τράμπ ως Προέδρου των Η.Π.Α. αναγκαστικά θα ισορροπήσει μεταξύ των συσχετισμών που διαμορφώνουν οι θεσμοί στην άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής. Η άσκηση της πολιτικής στην Αμερική βασιζόταν και θα εξακολουθήσει να βασίζεται στη συναίνεση. 

Είναι έτσι δομημένη η άσκηση της νομοθετικής εξουσίας και στεγανός ο ρόλος της δικαστικής εξουσίας. 

Ο εκρηκτικός χαρακτήρας του Τράμπ θα εκδηλωθεί κάποιες φορές αλλά στο τέλος θα γίνει αντιληπτό ότι δεν βοηθά στη διαχείριση της εξουσίας. 

Είναι πιο απλό να ασκείς εκλογική επιρροή με κάποιες ατάκες ή τοποθετήσεις κερδίζοντας ψήφους αλλά πολύ πιο σύνθετο να κυβερνάς μια αχανή και ισχυρή χώρα με πολλούς πόλους εξουσίας. 

Ο εξτρεμισμός του Τράμπ θα τιθασσευτεί. Από την πολυπλοκότητα της άσκησης εξουσίας στην παγκόσμια σκακιέρα αλλά και στο εσωτερικό των Η.Π.Α. Απαιτούνται ισορροπίες και συναινέσεις.

Ο χαρακτήρας του Τράμπ δεν θα αλλάξει. Θα αναγκαστεί όμως να αυτοπεριοριστεί αλλιώς η κυβερνησιμότητα θα είναι αναποτελεσματική. 

Οι ίδιοι οι θεσμοί της Αμερικής, αν χρειαστεί, θα δείξουν στον Πρόεδρο των Η.Π.Α. τα όρια που πρέπει να τύχουν σεβασμού και αποδοχής από όλους. Και από τον ίδιο τον Πρόεδρο της. 

Πώς η ελιά μπορεί να αυξήσει τον εθνικό μας πλούτο κατά μισό δισεκατομμύριο ετησίως

Κύριες χώρες παραγωγής ελιάς και ελαιόλαδου (πηγή FAOSTAT)

Θέση	Χώρα	Παραγωγή (σε τόνους)	Καλλιεργήσιμη περιοχή (σε εκτάρια)	Απόδοση (q/εκτάριο)
01	Ισπανία	7.820.060	2.330.400	29.781
02	Ιταλία	3.182.204	1.144.420	27.806
03	Ελλάδα	2.000.000	850.000	23.529
04	Τουρκία	1.750.000	798.493	21.916
	Συνολική Παγκόσμια παραγωγή	19.845.300	9.634.576	20.598

Η συνολική ωφέλεια γύρω από την εκμετάλλευση της ελιάς, της εθνικής μας καλλιέργειας, μπορεί να αυξήσει το ΑΕΠ της χώρας κατά 0.1% ή να πολλαπλασιάσει τον εθνικό μας πλούτο κατά 600 εκατομμύρια ετησίως.

Aυτό μπορεί να γίνει με την τυποποίηση (branding) του ελαιόλαδου, την οργάνωση της καλλιέργειας και την εκμετάλλευση της βιομάζας από τα παραπροϊόντα του ελαιόδεντρου.

Η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα στην παραγωγή ελαιολάδου διεθνώς. Η πρώτη στην παραγωγή εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου. Τυποποιούμε όμως και εκμεταλλευόμαστε μόνο το 4% από το ελαιόλαδο που παράγουμε.

Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο που παράγουμε αγοράζεται χύμα από την Ιταλία. Κατόπιν αναμειγνύεται με τοπικό ελαιόλαδο και πωλείται ως ιταλικό προϊόν.

Υπάρχει η ευκαιρία να εκμεταλλευτούμε την υπεραξία του 96% του εθνικού προϊόντος μας διαθέτοντας το τυποποιημένο.

Τα έσοδα θα υπερβούν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως σε σχέση με τα 300 εκατομμύρια που κερδίζουμε σήμερα ως χώρα. 

Το νέο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ενισχύει μέχρι και με 500.000 ευρώ την τυποποίηση (branding) του ελαιολάδου για κάθε δικαιούχο. Η επιδότηση καλύπτει το σημαντικότερο μέρος του εξοπλισμού. 

Ο συνεταιρισμός των παραγωγών λόγω του κατακερματισμένου ελληνικού αγροτικού κλήρου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Είναι όμως βέβαιο ότι η ζήτηση του ελληνικού ελαιολάδου είναι υπερπολλαπλάσια της παραγωγής του. 

Τα 140 εκατομμύρια ελαιόδεντρα της χώρας μας δεν θα προσφέρουν όμως τον μέγιστο πλούτο, αν δεν αξιοποιηθούν σε όλα τα προϊόντα ή παραπροϊόντα τους. 

Το ετήσιο κλάδεμα κάθε ώριμου ελαιόδεντρου αποφέρει περίπου 25 κιλά ξυλείας.

140.000.000 δέντρα Χ 25 κιλά ετησίως = 3.500.000 τόνοι ξυλώδους βιομάζας ανά έτος.

Η ωφέλεια της βιομάζας προσδιορίζεται κατά περίπου 50 ευρώ τον τόνο.

Άλλως, αν εκμεταλλευόμασταν σε απόλυτη μεγέθη την βιομάζα από τα κλαδέματα, η οικονομική ωφέλεια θα προσδιοριζόταν στο ποσό των 175 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Ένας άλλος τρόπος άλλωστε εκμετάλλευσης της ξυλώδους βιομάζας της ελιάς είναι η μετατροπή της σε πράσινο ηλεκτρισμό. Αν και οι 3.500.000 τόνοι ξυλώδους βιομάζας μετατρέπονταν σε ενέργεια θα δημιουργούσαν περίπου 350MW πράσινου ηλεκτρισμού ετησίως.

Από περιβαλλοντική σκοπιά πάντως ακόμα πιο επιτακτική είναι η ανάγκη διαχείρισης των ελαιουργικών αποβλήτων (κατσίγαρου) των 3.000 τριφασικών ελαιοτριβείων της χώρας. Ο περιορισμένος εξοπλισμός των ελληνικών ελαιοτριβείων δεν επιτρέπει την επεξεργασία του κατσίγαρου που απελευθερώνεται στο οικοσύστημα.

Το εξαιρετικά επιβαλές για το περιβάλλον γεωργικό απόβλητο όμως μπορεί να μετατραπεί σε βιομάζα. Η ποσότητα των 1.800.000 περίπου ετήσιων τόνων κατσίγαρου μπορούν να δημιουργήσουν ωφέλεια περίπου 90.000.000 ευρώ ετησίως.

Αν άλλωστε μετατρέπονταν εξολοκλήρου σε ηλεκτρισμό θα προσέφερε 180MW πράσινης ενέργειας με ιδιαίτερος μάλιστα όφελος για το περιβάλλον.

Ένα ακόμα παραπροϊόν εκμετάλλευσης από το ελαιόδεντρο εξάλλου είναι και ο πυρήνας του κάθε καρπού. Το πυρηνόξυλο αποτελεί το 50% της ελιάς που αφού διαχωριστεί από την ψίχα της, μπορεί να λειτουργήσει ως εξαιρετική βιομάζα ή ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

Βάσει της αναλογίας παραγωγής ελαιόλαδου ανά ελαιόκαρπο (1:4) και παραγωγής πηρυνόξυλου ανά ελαιόκαρπο (1:5) μπορούμε να υπολογίσουμε την ωφέλεια από τους 500.000 χιλιάδες παραγόμενους τόνους πηρυνόξυλου σε 25.000.000 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. 

Άλλως προς την δημιουργία επιπλέον 50ΜW πράσινης ενέργειας.

Κατά την καύση άλλωστε και μετατροπή του πηρυνόξυλου σε ενέργεια δημιουργείται ένα είδος στάχτης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό (biochar) αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία του πυρηνόξυλου. 

Τέλος, ο σωστός σχεδιασμός στη φύτευση των ελαιόδεντρων μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των φυτών ανά στρέμμα, πολλαπλασιάζοντας την ποσότητα του παραγόμενου ελαιόλαδου και των παραπροϊόντων του κατά περίπου 20% άλλως κατά επιπλέον 100 εκατομμύρια ετησίως. 

Η συνολική ωφέλεια μπορεί να αυξηθεί ακόμα περισσότερα αν μεταξύ των ελαιόδεντρων καλλιεργηθούν φυτά, ακόμα και μελίσσια που μπορούν να μεγιστοποιήσουν το αγροτικό προϊόν σε κάθε φυτώριο. 

Τα οικονομικά της ελιάς σχετίζονται με τον βιώσιμο εθνικό πλούτο της χώρας.

Η τυποποίηση του ελαιολάδου, η οργάνωση της καλλιέργειας του ελαιόδεντρου και η εκμετάλλευση της βιομάζας από τα παραπροϊόντα του μπορούν να αυξήσουν το Α.Ε.Π. της χώρας κατά 600 εκατομμύρια άλλως κατά 0.1% ετησίως και με τρόπο αειφόρο.

Η χρυσή τομή του χρέους

H JP Morgan εξέδωσε πρόσφατα μια αναθεωρημένη έκθεση για το ελληνικό χρέος με τίτλο:

"Greece: An update ahead of the second review"

Στα βασικά σημεία επισημαίνει:

•Η απόφαση για την τύχη του ελληνικού χρέους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υλοποίηση του δεύτερου προγράμματος. 

•Το δεύτερο πρόγραμμα δείχνει την οικονομία της Ελλάδας αδύνατη αλλά σταθεροποιημένη, με τη δημοσιονομική πρόοδο μάλιστα να είναι ελαφρώς βελτιωμένη σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί. 

•Η κατάσταση των τραπεζών δείχνει σταθερή αφού η χρήση του ΕLA έχει μειωθεί σημαντικά, αν και οι περιορισμοί στην κεφαλαιακή επάρκεια διαρκούν 

•Η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης έφερε πιο κοντά τους Έλληνες με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, δημιουργώντας ένα κλίμα συνεννόησης. 

Η JP Morgan παρατηρεί ότι η Ελλάδα εγείρει εκ νέου το ζήτημα διευθέτησης του χρέους με το Δ.Ν.Τ σύμμαχο της. 

Το Δ.Ν.Τ. θεωρεί οτι οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά 3.5% το 2018 και η διατήρηση τους στο μέλλον είναι ανέφικτοι. Προφανέστατα έχει δίκιο. 

Στην ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους το Δ.Ν.Τ. μένει σταθερό στην άποψη ότι χρειάζεται άμεση αναδιάρθρωση και όχι μετά το 2018 ότε και τελειώνει το παρόν πρόγραμμα. 

Στην έκθεση ωστόσο σημειώνεται ότι οι εκλογές της Γερμανίας στα τέλη του 2017 δημιουργούν απροθυμία στη Γερμανική κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλίες για ένα δύσκολο ζήτημα στην κοινή γνώμη. 

Η JP Morgan καταλήγει ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να υπάρξει κάποιου είδους συμβιβασμός που θα επιτρέπει περιορισμένη αναδιάρθρωση , ώστε το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα. 

Αν η ΕΕ θέσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους με ορόσημα, συνδέοντας την σταδιακή αναδιάρθρωση του χρέους με την επιτυχία βασικών μεταρρυθμίσεων, τότε μπορεί να υπάρξει ένας βιώσιμος συμβιβασμός. 

Ίσως αυτή είναι η χρυσή τομή. Το Δ.Ν.Τ. θα μπορεί να μετέχει στο πρόγραμμα αφού και το χρέος θα αναγνωριστεί ότι δεν είναι βιώσιμο και θα αναδιαρθρωθεί, έστω σταδιακά με κάποιες μεταρρυθμίσεις που να το ικανοποιούν. 

Η Γερμανία, ο βασικός χρηματοδότης της ΕΕ, θα διασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα έχει λόγους και οικονομικά κίνητρα να υλοποιεί τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις για να γίνει πιο ανταγωνιστική και να πάψει να θεωρείται αξεπέραστο πρόβλημα για την ίδια και την ΕΕ. 

Η Ελλάδα θα κερδίσει την αναδιάρθρωση του χρέους ενώ θα στείλει το μήνυμα στο Δ.Ν.Τ., την ΕΕ και στις αγορές ότι η οικονομία της θα καταστεί ανταγωνιστική κερδίζοντας πρόσβαση στις αγορές και την ένταξη των ομολόγων της στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. 

Το μόνο βέβαιο είναι ότι το χρέος της χώρας δεν είναι βιώσιμο και δεν μπορεί να αναδιαρθρωθεί αν το Δ.Ν.Τ και η Γερμανική πλευρά δεν συμφωνήσουν στο πως. 

Το πως περιλαμβάνει αμοιβαίους συμβιβασμούς και υποχωρήσεις αφού η σημερινή κατάσταση δεν εξυπηρετεί ούτε την ΕΕ, ούτε τη Γερμανία, ούτε το Δ.Ν.Τ. που είναι αναγκασμένοι να συνυπάρξουν και στο ζήτημα του ελληνικού χρέους.

Μαθήματα από την Καλιφόρνια

Η πιο καινοτόμος Πολιτεία σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος και τις νέεες τεχνολογίες κλιματικής αλλαγής είναι αναμφισβήτητα η Καλιφόρνια. Στις αρχές του 80 υποχρέωσε τους δημότες της να εισάγουν τον καταλύτη στα αυτοκίνητα τους ώστε να μετριαστούν οι επιβλαβείς επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Για την ιστορία η Καλιφόρνια επέβαλε και τις πιο αυστηρές κυρώσεις σε όσους οδηγούσαν χωρίς ζώνες ασφαλείας στις αρχές του 1990 επιβάλλοντας ουσιαστικά την χρήση τους στα όρια της Πολιτείας και μετά στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Πρόσφατα η Καλιφόρνια κύρωσε με το νόμο 2868 την υποχρεωτική συμμετοχή της ηλεκτροπαραγωγής κατά τουλάχιστον 50% από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το 2030. Είναι το πρώτο μέρος στον δυτικό κόσμο που επιβάλλει δια νόμου το μισό ενεργειακό μείγμα της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής να παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. 

Είναι βέβαιο ότι η ανάγκη συμμόρφωσης στο νόμο, πρακτική που ισχύει στις ΗΠΑ, θα προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας στην Καλιφόρνια. 

Η ίδια η Πολιτεία όμως παρέχει και οικονομικά κίνητρα. Το incentive programme (πρόγραμμα ενισχύσεων) της Καλιφόρνια ενισχύεται με επιπλέον 249 εκατομμύρια δολάρια για τα ενεργειακά ζητήματα. 

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 75% αυτών των πόρων αξιοποιείται από επιχειρήσεις που επενδύουν σε τεχνολογίες και εγκαταστάσεις αποθήκευσης της ενέργειας. Σε αυτό το σημείο εστιάζεται και η δεύτερη απόπειρα πρωτοπορίας της Καλιφόρνια στα θέματα της καθαρής ενέργειας. 

Επιβάλλοντας την αύξηση του μείγματος της καθαρής ενέργειας στη συνολική μεγένθυνση της ηλεκτροπαραγωγής και επενδύοντας ταυτόχρονα στην αύξηση της παραγόμενης ενέργειας που μπορεί να αποθηκεύεται για να προσφέρεται on demand, η Καλιφόρνια πετυχαίνει: 

- Την εμπέδωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην ενίσχυση των καθαρών τεχνολογιών. 

- Την διασύνδεση της οικονομίας με τις επενδύσεις γύρω από τις ΑΠΕ

- Την σταθεροποίηση του δικτύου διανομής ενέργειας ακόμα και σε ανώμαλες συνθήκες. 

Για όσους εξάλλου πιστεύουν ότι οι καινοτομίες στην Καλιφόρνια αργότερα αποκτούν καθολικότερες διαστάσεις η αποθήκευση δείχνει να είναι το επόμενο στοίχημα στον χώρο της ενέργειας. 

Μπορούμε να σημειώσουμε και τις εταιρείες που θα μεγενθύνουν την ικανότητα αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας στην Καλιφόρνια. Είναι η Pacific Gas & Electric (PG&E), η San Diego Gas & Electric (SDG&E) και η Southern California Edison (SCE). 

Συμφωνία του Παρισιού: O κίνδυνος και η λύση

Το Δεκέμβριο του περασμένου έτους, στο Παρίσι, 195 κράτη απεδέχθησαν την πρώτη οικουμενική συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. 

H συμφωνία χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τις συμβαλλόμενες χώρες, διεθνείς οργανισμούς όπως ο Ο.Η.Ε., η Ε.Ε. και από διεθνείς οργανώσεις προστασίας του περιβάλλοντος. 

Τα βασικότερα σημεία της Συμφωνίας: 

• Να μειώσουν, μακροπρόθεσμα, την παγκόσμια θερμοκρασία στους 2°C, στα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής 

• Να περιορίσουν, μεσοπρόθεσμα, την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1.5°C 

Τα συμβαλλόμενα κράτη κατέθεσαν εθνικά σχέδια για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Συμφώνησαν μάλιστα κάθε 5 χρόνια να συναντιώνται ανταλλάσσοντας πρακτικές και προγραμματίζοντας κοινές δράσεις για την επίτευξη των στόχων. 

Τα ανεπτυγμένα κράτη δεσμεύτηκαν να παρέχουν τεχνογνωσία στα αναπτυσσόμενα κράτη ώστε να μην βασίσουν την ανάπτυξη τους σε εχθρικές περιβαλλοντικά τεχνολογίες. 

Ο περιορισμός των ρύπων του θερμοκηπίου προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή και σύμπραξη των Περιφερειακών κυβερνήσεων εντός κάθε κράτους όπως αναγνώρισε η Συμφωνία, ενθαρρύνοντας παρόμοιες πρωτοβουλίες. 

Αν και τα εθνικά σχέδια για την κλιματική αλλαγή βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση, δεν μπορούν παρόλαυτα να ικανοποιήσουν τους στόχους της Συμφωνίας. 

H ανάλυση του Ο.Η.Ε. αναδεικνύει ότι ακόμα και αν όλα τα κράτη εφαρμόσουν τέλεια τα μέτρα και τις πολιτικές που υποσχέθηκαν, ο στόχος του περιορισμού της θερμοκρασίας κατά 2°C ειναι πρακτικά ανέφικτος. 

Για την επίτευξη του στόχου απαιτείται να μειωθεί η παγκόσμια εκπομπή των ρύπων του θερμοκηπίου στην ποσότητα των 1000GT ετησίως. Η τέλεια εφαρμογή των μέτρων που τα κράτη υπέβαλαν δείχνει ότι μέσα σε μόλις 7 χρόνια ο στόχος θα έχει ήδη εγκαταληφθεί. 

Impossible to meet PARIS CONVENTION targets even if all states adopt what promised

Για να περιοριστεί πραγματικά η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας ως αποτέλεσμα των παραγομένων ρύπων του θερμοκηπίου, πρέπει να υιοθετηθούν τεχνολογίες αρνητικές ως προς τις εκπομπές CO2.

Σε κάθε άλλη περίπτωση ακόμα και αν όλα τα κράτη υιοθετήσουν ότι υποσχέθηκαν, η αύξηση της θερμοκρασίας δεν θα περιοριστεί αρκετά ώστε να αποτρέψει την άνοδο της κατά περισσότερους από 2°C, σύντομα μάλιστα. 

 Predictions for CO2 emissions GT based on slope 1992-2002

Στο Παρίσι έλειπε η ουσιαστική αμοιβαιότητα μεταξύ των συμβαλλόμενων κρατών, καθένα το οποίο υπέβαλε σχέδια και έθεσε στόχους σύμφωνα με τα ιδιαίτερα κριτήρια του.

Η επίτευξη ενός οικουμενικού στόχου όμως απαιτεί την ουσιαστική συνεννόηση και συνεργασία όλων των κρατών.

Η εφαρμογή κοινών πρακτικών και δράσεων αυξάνουν την εμπιστοσύνη και την δέσμευση των μερών γύρω από τον κοινό στόχο. 

Η αξιολόγηση, η συγκριτική μελέτη και η προώθηση των πιο καθαρών μορφών ενέργειας ως προς τις εκπομπές CO2 είναι τεχνικά η μόνη λύση για την πραγματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. 

Οι πιο φιλικές τεχνολογίες στην εκπομπή CO2 που πρέπει να υποκαταστήσουν τις πιο βεβαρυμένες πηγές του άνθρακα και του φυσικού αερίου είναι, κατά σειρά: 

  · η πυρηνική ενέργεια, 

  · η υδροηλεκτρική, 

  · η αιολική, 

  · η ενέργεια από βιομάζα και 

  · η ηλιακή ενέργεια (φωτοβολταϊκά). 

Όλες οι μορφές ενέργειας πάντως είναι carbon positive και σε αυτήν την κλίμακα από τις λιγότερο προς τις περισσότερο. 

Η μοναδική carbon negative μορφή ενέργειας είναι η παραγωγή ηλεκτρισμού από βιομάζα με διαχωρισμό και αποθήκευση του εκπεμπόμενου άνθρακα (biomass + carbon capture and storage). 

Ακόμα και αν καταργούσαμε λοιπόν την βαριά βιομηχανία, το πετρέλαιο, τα αυτοκίνητα μας, το φυσικό αέριο και συγκροτούσαμε ένα οικουμενικό δίκτυο ενέργειας από ΑΠΕ, και πάλι, η παραγωγή ενέργειας από βιομάζα με την αιχμαλωσία του άνθρακα θα ήταν η μόνη λύση για την κλιματική αλλαγή και την επίτευξη της συμφωνίας του Παρισιού. 

Tα οφέλη άλλωστε της παραγωγής πράσινης ενέργειας απο βιομάζα με αποθήκευση του άνθρακα όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και τη γεωργία καθώς και την κοινωνική οικονομία.